Mensen enthousiast maken om vaker de fiets naar het werk te pakken. Dat is een belangrijk doel van Overijssel Onderweg. Een doel dat breed gedragen wordt in Nederland, in Europa. Een gesprek met adviseur duurzaam reisgedrag, Marieke van Brussel van de provincie Overijssel, over wat cruciaal is bij de transitie van de auto naar de fiets. ‘Het gaat niet om zoveel mogelijk gesprekken voeren met mensen die willen, maar juist ook met diegenen die niet willen. Alleen dan kunnen we een nieuwe werkelijkheid creëren.’
‘De woorden waar ik vaak aan moet denken komen van een Amerikaan’, begint Marieke. Hij sprak op een Europees congres over de Republikeinen en de Democraten, twee tegenpolen, die elkaar vaak mijden in het gesprek. Een gesprek dat juist nodig is om iets samen te bereiken. Om iets te veranderen.
Wat we volgens hem doen is het liefst een gesprek voeren met mensen die op ons lijken en dezelfde standpunten hebben. Democraten gaan dus het liefst om met Democraten en Republikeinen het liefst met Republikeinen. Daardoor zijn we alleen maar bezig met het bevestigen van onze eigen opvattingen, die daardoor extremer worden en de ruimte wegnemen voor andere opvattingen.
Zijn boodschap is; ga eens met die ander in gesprek. Zeg je eigen opvattingen opzij en luister naar de ander. Als dat gebeurt vanuit beide partijen dan ontstaat er ruimte voor een nieuw verhaal waar beide partijen zich in kunnen vinden.’
Werken aan een nieuw verhaal
Marieke gebruikt de woorden van de Amerikaan graag als het gaat om fietsstimulering onder werkenden. ‘Ook dan zijn er soms twee groepen, de fervente fietsers en de fervente autoliefhebbers. Ook dan is het zoeken naar de ruimte voor een nieuw verhaal waarbij we niet blijven vastzitten in elkaars overtuigingen.’
Een nieuw verhaal dat volgens Marieke te maken heeft met het verbinden van de wens om meer mensen op de fiets te krijgen aan het grotere plaatje. ‘Dan gaat het bijvoorbeeld over een visie waarbij het verbeteren van de leefomgeving centraal staat, in plaats van de expliciete focus op de fiets.’
Een construct vanuit twee kampen
Dat nieuwe verhaal moet dus wel gecreëerd worden door automobilisten én fietsers. Bepaalde inzichten kunnen daarbij volgens Marieke helpen. ‘Uit een Duitse studie dat mensen erg slecht zijn in het inschatten van de kosten van het bezitten van een auto. En dat deze kosten veel hoger uitpakken dan gedacht.’
Dat is niet positief voor de autobezitter. Maar ook niet voor de mensen zonder auto. Elke belastingbetaler, ook diegenen zonder een auto, betaalt volgens de studie waar Marieke naar refereert 5000 euro per Nederlandse auto. Een bedrag dat voor autobezitters nog bovenop de belastingen van de auto komt.
Zo’n inzicht kan ruimte bieden om over ander vervoer dan de auto na te denken. Ruimte voor de fiets zou je zeggen. Maar ook daarbij is Marieke voorzichtig.
‘Het is makkelijk om dan te zeggen, aan de fiets kleven minder kosten dus pak vooral de fiets. Dan ga je echter voorbij aan het landelijk gebied. Daar zien veel mensen de auto als noodzaak en niet als een keuze.’
Gesprek over ruimte
Om meer werkenden en mensen aan te zetten om duurzame reiskeuzes te maken, begint dat dus volgens Marieke bij het vinden van de gemeenschappelijke deler. ‘In steden (en op bedrijventerreinen) willen we met z’n allen geen overlast hebben van extreme hitte of wateroverlast, dus is het belangrijk om meer ruimte te creëren voor groen. Ruimte creëren betekent ergens anders ruimte wegnemen. Dan is het niet onlogisch om naar de 19 miljoen parkeerplaatsen te kijken die we in Nederland hebben.’
Dat je daarbij de autobezitter pijn doet, is belangrijk om niet zomaar aan voorbij te gaan. ‘Het gaat erom dat je het gesprek voert over wat mensen belangrijk vinden. In de meeste steden (en bedrijventerreinen) geven de meeste mensen aan dat ze vooral veel waarde hechten aan een groenere omgeving waarbij kinderen veilig kunnen spelen. Door het creëren van die groene klimaat adaptieve omgeving maak je met elkaar een nieuwe werkelijkheid.’
Keuzevrijheid
Gemeenschappelijke waarden vinden om zo een nieuw verhaal te creëren. ‘Vergeet daarbij niet dat je in het landelijk gebied heel andere gesprekken voert’, vult Marieke nog aan. ‘Met de afname van de voorzieningen en het openbaar vervoer blijkt daar juist de autoafhankelijkheid toe te nemen. Daar zou je willen dat de keuzevrijheid wordt verrijkt.’
Het is juist die keuzevrijheid die ruimte biedt om andere keuzes te maken. Ook op bedrijventerreinen, die volgens Marieke nog te veel zijn ingericht op auto’s. ‘Het is nu niet altijd fijn om te fietsen naar en op bedrijventerreinen. Door daar iets aan te doen met de inrichting creëer je ruimte voor mensen om andere keuzes te maken.’
Marieke doet haar verhaal vol passie, zonder daarbij door te slaan. Een gebalanceerd verhaal met ruimte voor keuzevrijheid heeft volgens haar meer effect dan het opleggen van iets aan de ander. ‘Dan kom je toch weer terug bij die Amerikaan. Je kan ervoor kiezen om vast te blijven zitten in je eigen gelijk, of op een open manier met die ander samen een nieuwe werkelijkheid te creëren. Mijn doel is niet om van carnivoren veganisten te maken, maar flexitariërs. Is een mooi streven toch?’
Wil jij zelf aan de slag met je mobiliteitsbeleid? Wij helpen je graag! Neem vooral een kijkje op onze Aan de Slag Pagina voor handige tools en tips!
Wil jij samen met ons meer werknemers op de fiets krijgen, geef je op voor Fietsvrienden!
Benieuwd hoe jij kunt bijdragen aan duurzame mobiliteit?
Neem direct contact op met één van onze mobiliteitsmakelaars en ontvang onafhankelijk, persoonlijk advies op maat.
Regio West-Overijssel
06 2535 7227
a.helfrich@overijssel.nl
Regio Twente
06 2557 8096
r.rutten@overijssel.nl
Blijf op de hoogte van nieuwe voorbeelden, acties en subsidies.
Ontvang onze maandelijkse nieuwsupdates of volg ons via LinkedIn!
